Present bias
Mensen hebben de neiging om toe te geven aan verleidingen in het nu (een kleine beloning op de korte termijn), boven een grotere beloning op de lange termijn. Iedereen met goede voornemens heeft hier wel eens mee te maken gehad. We nemen ons voor gezonder te eten, meer te bewegen of maandelijks te sparen, maar bij een verleiding geven we toe en laten we ons goede voornemen los.
We hechten veel meer waarde aan het ‘nu’ dan aan de toekomst. Dat toekomst is nog vaag en ver weg, maar het nu kun je je in geuren en kleuren voorstellen. Hierdoor kunnen we prima goede voornemens maken voor onze toekomstige ik en zijn we erg positief over de slaagkans. Maar als puntje bij paaltje komt, vinden we het knap lastig om te sparen, ongezond eten af te slaan en ook daadwerkelijk van de bank af te komen.
Het verschil tussen de keuze tussen iets nu en in de toekomst is simpelweg dat beslissingen die in het heden worden genomen emoties met zich meebrengen, en beslissingen die over de toekomst gaan niet.
Stel ik bied je nu 100 euro aan, of 120 euro over een maand, wat zou je dan kiezen? Uit onderzoek blijkt dat de meesten van ons direct hun hand ophouden: kom maar hier met die 100 euro. Wat er over een maand gebeurt, dat zien we dan wel weer. Vraag ik je nu of je liever 100 euro hebt over een jaar, of 120 euro over dertien maanden, dan ga je natuurlijk voor 120 euro. Die maand extra wachten maakt ook niet meer uit, denk je. Maar we hebben net gezien dat je helemaal niet een extra maand wilt wachten voor een extra 20 euro. Dit wordt hyperbolic discounting genoemd: hoe verder een keuze in de toekomst ligt, hoe makkelijker we het vinden om de verstandige optie te kiezen.
Voorbeelden van de present bias
De present bias zorgt ervoor dat mensen het nemen van financiële beslissingen over sparen en beleggen uitstellen. Uitstel leidt ook tot vertraging bij het betalen van rekeningen, ondanks de wetenschap dat het door de vertraging erger zal worden.
Present bias herkennen we ook allemaal wel op het gebied van gezondheid. We weten dat met een actieve leefstijl, gezond eten en beter slapen we op de lange termijn onze weerstand verhogen en onze gezondheid verbeterd. Om de betere gezondheid op de langere termijn te bereiken, moeten we op korte termijn investeren door tijd, geld en energie te steken in onze gezondheid en verleidingen te weerstaan. Het is makkelijker om voetbal te kijken met chips op de bank, dan in beweging te komen. Evolutionair is de mens ook ingesteld op zo min mogelijk bewegen en het sparen van energie. Rusten is belonend voor het oerbrein.
In de Drive podcast van Mark Tuitert spreekt hij in aflevering 62 met Erik Scherder over veerkracht en uitgestelde beloningen. Uitstel van beloning (delayed gratification) is de vaardigheid om niet toe te geven aan directe beloningen en in plaats daarvan te streven naar grotere en betere toekomstige beloningen. Dit vraagt veel wilskracht.
Een andere manier wordt toegepast door het gezondheidsprogramma a.s.r. Vitality: dat beloont deelnemers op de korte termijn met een kleine beloning als ze hun weekdoel hebben gehaald. Dit helpt deelnemers bewegen vol te houden en stimuleert het gedrag dat op de lange termijn leidt tot een betere gezondheid.
En tot slot wordt door Dan Ariely de tip gegeven om voor het overwinnen van de present bias gebruik te maken van het creëren van een beter beeld van je doelen en toekomst. Het kan helpen om een levendig beeld of vision board te maken van dat doel of die toekomst. Of dit nu gericht is om goede voornemens op gebied van gezond eten, meer bewegen, of meer sparen. Het probleem met present bias is dat mensen hun toekomstige zelf als een enigszins afgescheiden persoon beschouwen, dus sparen voor de toekomst kan aanvoelen als geld weggeven aan een vreemde in plaats van het aan onszelf te geven. Een tegengif is het gebruik van eenvoudige hulpmiddelen om het toekomstige zelf levendiger, specifieker en herkenbaarder voor te stellen.