Gedachtenpaadjes
Het menselijk brein is in staat tot geweldige dingen, maar houd zichzelf ook regelmatig voor de gek. Op gedachtenpaadje.nl en @gedachtenpaadjes op Instagram geef ik meer inzicht in wat de wetenschap van de gedragspsychologie cognitieve biases noemt, en ik heb omgedoopt tot gedachtenpaadjes. Op welke manier houden ze je voor de gek, beïnvloeden ze je jouw denken en gedrag en hoe kun je er juist gebruik van maken als je weet hoe ze werken. 

Kuddegedrag (herd behavior)

Kuddegedrag (ofwel herd behavior) is het fenomeen waarbij mensen iets doen, voornamelijk omdat andere mensen het doen. Hierbij negeren of overrulen ze hun eigen overtuigingen. Mensen volgen de kudde omdat het veiliger voelt. Dit heeft ook te maken met FOMO (Fear Of Missing Out), de angst om iets te missen.


Self-herding is hetzelfde idee als kuddegedrag, behalve dat mensen hun beslissingen niet baseren op die van andere mensen, maar op soortgelijke beslissingen die ze zelf in het verleden hebben genomen. Mensen gaan ervan uit dat iets een hoge waarde heeft, omdat ze het eerder zeer waardeerden. Mensen waarderen iets op wat het 'normaal' of 'altijd' heeft gekost, omdat we ons eigen gedrag vertrouwen.

Voorbeelden van kudde gedrag (herd behavior) 

Marketeers kunnen deze cognitive bias gebruiken om de populariteit van een bepaald product of bepaalde dienst stimuleren.

Een mooi voorbeeld van het gebruik van kuddegedrag is hoe Coolblue en Amazon aangeven welke producten het populairst zijn, of het meest verkocht.  Kuddegedrag beïnvloedt het consumentengedrag, zelfs als het product eigenschappen heeft die mensen niet nodig hebben.


Kuddegedrag kan er ook toe leiden dat mensen meer geld uitgeven dan nodig is, en tot ondoordachte investeringen komen. Grote beurstrends beginnen vaak met periodes van extreem kopen (bubble) of verkopen (crashes). Vaak worden deze periodes als voorbeelden van kuddegedrag aangehaald. De besluitvorming van individuele investeerders wordt als irrationeel en emotioneel (hebzucht in de bubbles en angst in de crashes) gezien. Beroemde voorbeelden zijn bijvoorbeeld de tulpenmania in de 17e eeuw, en de “dotcom” bubble eind 90-er jaren.


Een heel ander voorbeeld van kuddegedrag is de run op toiletpapier in het begin van de Covid-19 epidemie. Niemand kan verklaren waarom juist dat product massaal werd ingeslagen, maar iedereen volgde de rest, wat leidde tot lege schappen in de supermarkt.

Naar volgend artikel