Gamber’s fallacy (ofwel gokkersmisvatting)
De neiging te denken dat een willekeurige gebeurtenis meer of minder kans heeft plaats te vinden op basis van eerdere gebeurtenissen. Deze bias zorgt ervoor dat je bijvoorbeeld in het casino bij de roulette na een lange reeks zwart gaat denken dat het balletje nu toch echt wel een keer op rood moet vallen. Deze denkfout wordt ook wel de Monte Carlo fallacy genoemd, genaamd naar een casino in Las Vegas waar het in 1913 werd geobserveerd toen er 26 keer zwart viel met de roulette. Aangezien dit zo zeldzaam is, verloren gokkers veel geld bij het gokken op rood in de veronderstelling dat het balletje hier snel op terecht zou komen.
De Gamblers’s fallacy kan leiden tot suboptimale besluitvorming. Het overwegen van een oorzaak-gevolg relatie van een gebeurtenis met eerdere gebeurtenissen hoort bij goede besluitvorming. Oftewel we verbinden gebeurtenissen uit het verleden met gebeurtenissen die kunnen gebeuren in de toekomst. Ze worden gezien als oorzaken of indicaties hoe de toekomst zich zal ontwikkelen. Dit is een goede manier als twee gebeurtenissen inderdaad causaal verband houden. Bijvoorbeeld wanneer we stormwolken in de lucht zien, is het waarschijnlijk dat het gaat regenen. Maar als gebeurtenissen niet verband houden, dan baseren we onze besluiten rondom de toekomst op verkeerde informatie.
Voorbeelden van Gamber’s fallacy
De Gambler’s Fallacy wordt vaak ervaren tijdens spelletjes met een dobbelsteen of euromunten, maar ook in ons dagelijks leven. Bijvoorbeeld wanneer je met de auto een aantal stoplichten moet passeren, en die allemaal op groen staan, dan verwacht je dat het volgende stoplicht toch echt wel eens op rood gaat staan als je aan komt rijden. Of denk aan een investeerder die een succesvol trackrecord ziet als een indicator voor toekomstig succes. Bij investeren is het verleden niet altijd een voorspeller van de toekomst, dus als de investeerder het verleden imiteert zonder aanpassingen te maken voor werkelijke indicatoren voor de toekomst kan het goed mis gaan.