Gedachtenpaadjes
Het menselijk brein is in staat tot geweldige dingen, maar houd zichzelf ook regelmatig voor de gek. Op gedachtenpaadje.nl en @gedachtenpaadjes op Instagram geef ik meer inzicht in wat de wetenschap van de gedragspsychologie cognitieve biases noemt, en ik heb omgedoopt tot gedachtenpaadjes. Op welke manier houden ze je voor de gek, beïnvloeden ze je jouw denken en gedrag en hoe kun je er juist gebruik van maken als je weet hoe ze werken. 

Cheerleader effect

Mensen lijken aantrekkelijker in een groep dan wanneer ze individueel worden beoordeeld. Met een vijftal experimenten tonen Amerikaanse onderzoekers Drew Walker en Edward Vul het ‘cheerleader-effect’ aan.  Vul en Walker waren verbaasd over de resultaten: letterlijk elk proefpersoon maakte zich schuldig aan een ongeveer even robuust cheerleader-effect, dat optreedt bij de beoordeling van zowel mannelijke als vrouwelijke gezichten, ongeacht of de proefpersonen leden van hun eigen geslacht beoordeelden. Het effect treedt zelfs op bij kunstmatig gecreëerde groepen of wanneer niet eens kan worden waargenomen of de leden van een groep knap zijn. Ook bleek het cheerleader-effect tegen de verwachtingen in niet afhankelijk van de groepsgrootte.


Het Cheerleader effect wordt veroorzaakt door onze neiging om gezichten in een groep als een samengevoegd gemiddelde te zien, in plaats van afzonderlijke objecten. Zo ontstaat er een ‘gemiddelde groepsgezicht’ dat aantrekkelijker is, omdat we individuele imperfecties over het hoofd zien. Dit betekent dat de beoordeling van de groep als geheel dan positiever is, dan de beoordeling per persoon.

In de tv-serie How I met your mother maakt Barney Stinson de kijker bekend met het cheerleader-effect: dat vrouwen aantrekkelijker lijken in een groep dan wanneer je ze individueel beoordeelt. Dan pas zie je namelijk dat elke vrouw ernstige gebreken heeft, vindt Barney. Hij vernoemt zijn theorie naar cheerleaders, die in een groep nog aantrekkelijker worden gevonden dan wanneer zij apart rondlopen.

De volgende keer dat je uitgaat met je vrienden of vriendinnen, kan je er dus op vertrouwen dat je andere mensen knapper inschat dan ze eigenlijk zijn, en dat jouw eigen schoonheidsfoutjes waarschijnlijk niet worden opgemerkt.

Voorbeelden van Cheerleader effect
Een voorbeeld uit het dagelijks leven zijn de foto’s op social media of op datingsites of – apps, zoals Tinder. Wanneer je groepsfoto’s met vrienden online plaatst, word je niet alleen als je sociaal en vriendelijk ervaren, maar maakt je het ook meteen aantrekkelijker.

Je kunt het cheerleader-effect ook toepassen om de conversie op je website te verhogen. Biedt je producten bijvoorbeeld aan als een pakket; het pakket ziet er wellicht aantrekkelijker uit vergeleken met het aanbieden van de producten op zichzelf. Of gebruik foto’s waarop groepen mensen staan.